Thursday 20 June 2013

Ciaza - dieta

Glowne wyznaczniki
Wlasciwa dieta przed i podczas ciazy decyduje zarowno i przebiegu samej ciazy
i zdrowiu mamy jak tez o rozwoju i zdrowiu dziecka dla ktorego bedzie to spuscizna
na cale zycie.
Organizm kobiety podczas ciazy potrzebuje wiecej kalorii, bialek, wapnia, cynku,
zelaza, wit z grupy B i wiekszosci innych witamin i mineralow.
Nie bez znaczenia jest rowniez stan zdrowia kobiety u progu ciazy. Wkroczenie
w ten okres z jarzmem zlych nawykow, choroby czy problemem takim jak chocby
anemia bedzie zwiastowalo nie tylko potencjalne problemy dla matki i dziecka
ale rowniez wymagalo wieloletniego okresu powrotu do zdrowia po porodzie.
Jesli w najmniejszym stopniu dopuszczamy mysl o powiekszeniu rodziny, nalezy
za wszelka cene zadbac o siebie na dlugo przedtem. Dotyczy to rowniez mezczyzny.
Zdrowy, dobrze odzywiajacy sie przyszly ojciec bedzie dawca zdrowszego nasienia,
z ktorego zostanie poczete prawdopodobnie zdrowsze dziecko.
Idealnie kazda para planujaca poczecie dziecka powinna przygotowac sie oceniajac
aktualny stan zdrowia jak tez pracujac nad ew. niedociagnieciami: wyzbywajac sie
zlych nawykow(alkoholu, palenia i narkotykow czy tez lekow),wprowadzajac
zdrowa diete i zazegnujac ewentualne problemy zdrowotne.

Wymogi dietetyczne podczas ciazy
Zgodnie z opinia Centrum ds Zywienia ciaza wymaga dodatkowych 75 000 kalorii
czyli ok. 300 dodatkowych kalorii dziennie. Przecietna kobieta w ciazy bedzie wiec
potrzebowala ok. 2400-2600 kalorii dziennie a w ostatnim trimestrze nieco wiecej
czyli ok 15% wiecej kalorii niz zwykle.
Te dodatkowe kalorie zostana bardzo szybko zuzyte przez organizm, lecz,
jesli pochodza ze slodyczy czy innych malo wartosciowych zrodel, nie dostarcza
one niezbednych dla rozwoju dziecka skladnikow odzywczych.

Sposrod najwazniejszych elementow diety nalezy wymienic:

Bialka
kobieta w ciazy potrzebuje ich 2 razy tyle co za zwyczaj a nawet wiecej czyli
zamiast 45 g, co najmniej 75 a nawet do 100g/dziennie. Niektore badania wykazaly
jednak, ze nadmiar bialek w czasie ciazy moze prowadzic do pewnych problemow
takich chocby jak: duza waga dziecka, trudny porod, rodzenie po terminie.
Sa to badania, ktore wymagaja dodatkowej weryfikacji.
Bialka powinny byc elementem zdrowej diety. Sa one niezbedne do budowy tkanki -
zarowno tej, z ktorej powstaje cialo dziecka jak i dodatkowej tkanki wytwarzanej
w organizmie matki.
Typowe zrodla przyswajalnego bialka to:mieso, ryby, drob, jaja, nabial.





Wapn
zapotrzebowanie w czasie ciazy jest o ok 50% wyzsze niz normalnie-szczegolnie
w drugiej polowie. Jesli nie dostarczymy go w odpowiednich ilosciach wowczas
zostanie on pobrany z organizmu matki (glownie z kosci) i dostarczony
rozwijajacemu sie plodowi.
Wapn jest niezbedny do budowy kosci i zebow dziecka, prawidlowej pracy serca,
ukladu nerwowego i miesni. Odpowiada rowniez za krzepliwosc krwi.
Dzienne zapotrzebowanie na wapn podczas ciazy wynosi ok 1200mg.

Wzbogacenie diety w wieksze  ilosci nabialu i ryb jest tu kluczowe.
 Produkty zawierajace przyswajalny 
wapn to:mleko, ryby, wodorosty,jaja, mieso


Zelazo
Kolejny bardzo wazny pierwiastek niezbedny do prawidlowej budowy komorek krwi
u mamy i dziecka. Potrzebne rowniez dla podwyzszenia odpornosci.
Podczas ciazy organizm kobiety potrzebuje co najmniej 30 mg zelaza a nawet wiecej.
Badania wykazaly, ze kobieta w ciazy potrzebuje co najmniej 15mg wchlonietego zelaza
a wchlanianie obejmuje jedynie 10% otrzymanego przez organizm pierwiastka.
Oznacza to,ze dieta powinna dostarczac co najmniej 100 mg zelaza dziennie
(a w przypadku anemii nawet wiecej).
Sama dieta nie jest raczej w stanie zapewnic tak wysokiego poziomu zelaza,
chyba, ze skladala by sie wylacznie z watrobki*, melasy, produktow pelnoziarnistych i jaj
a tego raczej trudno od kogokolwiek wymagac. Jesli organizm nie otrzyma odpowiedniej
ilosci zelaza wowczas, po wykorzystaniu zasobow, nie bedzie mozliwe wyprodukowanie odpowiedniej ilosci komorek krwi i pojawi sie anemia objawiajaca sie m in zmeczeniem
i niska odpornoscia.

Cenne zrodla zelaza to:watrobka*, czerwone mieso wieprzowina , wolowina,
baranina, organy zwierzece),  dobrej jakosci jajka, ryby, ostrygi, wodorosty, drob,
drozdze, melasa, suszone sliwki, rodzynki, maliny
 Niektore nasiona i orzechy rowniez zawieraja zelazo ale ze wzgledu na obecnosc substancji antyodzywczych nie jest ono przyswajalne. Zrodla zwierzece sa nieodmiennie priorytetowe.

Cynk
niezbedny do budowy silnego ukladu immunologicznego dziecka. Cynk jest zawarty
w tych samych pokarmach, w ktorych znajduje sie rowniez zelazo z dodatkiem
owocow morza, szczegolnie ostryg.

Jod !!!!

Kwas foliowy
niezbedny do produkcji czerwonych krwinek, ich rozwoju i reprodukcji jak tez rozwoju
systemu nerwowego dziecka. Kwas foliowy stymuluje rowniez apetyt matki.
Zapotrzebowanie na ten pierwiastek podczas ciazy wynosi ok 800mcg czyli 2x tyle
co normalnie. Zrodla kwasu foliowego to:warzywa zielonolistne, nasiona zboz,
drozdze, ryby, nabial i podroby.

Inne witaminy
szczegolnie wit A, C, E, B6 rowniez w czasie ciazy powinny byc przyjmowane
w wiekszych ilosciach. Nie zaleca sie natomiast megadawki wit C poniewaz jej rola
nie zostala jak dotad dokladnie okreslona. Jednakze dawka 500mg kilka razy dziennie
z pewnoscia pomoze w gospodarce zelaza, wapnia, magnezu, kwasu foliowego,
cynku i wit A. Inne mineraly takie jak:jod, magnez i sod rowniez sa niezbedne
w zwiekszonych ilosciach. Przez lata poloznicy odradzali kobietom w ciazy
przyjmowania sodu, obecnie jednak panuje przekonanie, ze jego normalna dawka
jest jak najbardziej wskazana. Wiekszosci kobiet dodatkowa dawka soli zdecydowanie
nie zaszkodzi i moga one spozywac pokarmy naturalnie zawierajace sod jak chocby
selery, buraczki, czerwone mieso, ser i ryby. Zachcianki wielu kobiet, ktorych obiektem
sa marynaty, kiszona kapusta i oliwki moga byc wlasnie droga natury do uzupelnienia
zasobow sodu.
Pomimo wiekszego zapotrzebowania na sol (niezbedna w powstawaniu krwi) nalezy
unikac bardzo slonych pokarmow takich jak chipsy czy paluszki. Nadmiar soli moze
prowadzic do obrzekow, nadcisnienia i zw. z tym konsekwencji dla zdrowia matki i dziecka.
Warto rowniez wspomniec o zapotrzebowaniu na wit D3 podczas ciazy-szczegolnie
w koncowym jej etapie. Ostatnie badania wskazuja na link miedzy niedoborem tej witaminy
(wytwarzanej przez organizm pod wplywem promieni slonecznych) a potencjalnym
zagrozeniem rozwoju schozofremii na pozniejszym etapie zycia dziecka.
Dlatego zaleca sie jak najczestsze spacery w pogodne, sloneczne dni, szczegolnie
jesienia i zima. Poniewaz nieznane sa obecnie potencjalne negatywne skutki wplywu
tej witaminy (w nadmiarze) na zdrowie dziecka, nie zaleca sie przyjmowania dodatkowego
suplementu. Zwlaszcza, ze przedawkowanie ma swoje negatywne efekty dla zdrowia.

Blonnik
pomoze uniknac zaparc-typowego problemu w czasie ciazy i poprawi przemiane materii.
Wlaczenie do jadlospisu :owocow, warzyw, ziarn zboz jak tez duzej ilosci plynow
(ok 8 szkl /dziennie)pomoze organizmowi w osiagnieciu tego celu.

xxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxxx

Przyrost wagi w czasie ciazy
Jeszcze niedawno zalecano kobietom ciezarnym by ich dodatkowa waga
nie przekroczyla limitu 8 kg a nawet sugerowano ,ze idealny przyrost wagi
to ok 4-5 kg.Obecnie 8-9kg to minimum by ciaza nie byla uwazana za patologiczna
(proporcjonalnie ok 20% idealnej wagi danej kobiety). Wykazano nawet, ze kobiety,
ktore przytyly w czasie ciazy ok 14-15 kg rodza o wiele zdrowsze,
dobrze rozwiniete dzieci, ktore nie maja problemu z niedowaga.
Jest to regula szczegolnie wtedy gdy dieta matki byla bogata w zdrowe,
pelnowartosciowe produkty. Przecietna waga plasuje sie w granicach 11-12 kg
z czego najwiecej (ok 6 kg) zdecydowanie przypadac powinna na ostatni trimestr ciazy,
ok.4,5kg na drugi trimestr i tylko ok 1-1,5 kg na 1szy .

Organizm matki w czasie ciazy potrzebuje wiecej pelnowartosciowego pozywienia
niz zwykle poniewaz stoi przed nim zadanie stworzenia nowej istoty.
Jesli te potrzeby nie zostana zaspokojone wowczas plod wykorzysta mechanizm
dzieki ktoremu zapewni sobie niezbedny material budulcowy odbierajac go
cialu matki (organy, kosci, tkanka ) co spowoduje niezmierne spustoszenie
w jej organizmie wymagajacym w efekcie wielu lat rekonwalescencji.
Skladniki odzywcze sa rowniez niezbedne do budowy lozyska, dodatkowych
zasobow krwi, piersi, lona i wod plodowych. Zasoby krwi w organizmie matki
wzrastaja o ok 25% co wymaga dodatkowej ilosci plynow, kwasu foliowego,
zelaza, wit B12, cynku, miedzi,wapnia i magnezu.
Wszystkie te niezbedne skladniki powinny byc dostarczone przede wszystkim
przez pozywienie czyli istotne jest odpowiednie skomponowanie diety matki.

Glowne wymogi diety
**dieta powinna byc zdrowa i bogata w niezbedne witaminy i mineraly tak by uniknac
dostarczania organizmowi pustych kalorii.Oznacza to w praktyce wiecej:
miesa, nabialu, jaj, ryb, drobiu, podrobow, warzyw, nasion zboz i produktow
pochodnych (pelnoziarnistych), orzechow, nasion, drozdzy, melasy, owocow,
wodorostow.
Niektore sposrod ww pokarmow powinny byc spozywane codziennie.
** zaleca sie duze ilosci plynow-szczegolnie niegazowanej wody mineralnej, swiezych
sokow z owocow i warzyw i herbatek ziolowych (sposrod tych dozwolonych
w czasie ciazy)
Soki sa bardzo cenne dla organizmu ale pozbawione w duzej mierze blonnika,
wiec nie powinny byc alternatywa dla owocow i warzyw.
**nalezy unikac alkoholu, kofeiny, nikotyny, produktow zywnosciowych zawierajacych
barwniki, konserwanty i inne substancje chemiczne, bialego cukru i jego
substytutow: (sacharozy, slodzikow.)
**wszelkie leki powinny byc w miare mozliwosci wyeliminowane a w ostatecznosci ich
przyjmowanie nalezy skonsultowac z lekarzem.
**ze wzgledu na powiazania miedzy nadmiarem wit A a znieksztalceniami u dziecka nalezy
unikac watroby** i pochodnych (pasztetow) w pierwszym trimestrze ciazy jako,ze te pokarmy
zawieraja duze ilosci wit A pochodzenia zwierzecego.
Wiecej na temat pokarmow, ktore nalezy wykluczyc podczas ciazy i zw z nimi zagrozen
na stronie :Ciaza

Dieta a dolegliwosci ciazowe

Ciaza moze wiazac sie z pewnymi dolegliwosciami typowymi dla tego okresu.
O ile sa to typowe problemy, nie niosace za soba niebezpiecznych skutkow,
mozna zastosowac sie do kilku zalecen,ktore pomoga uniknac interwencji
farmakologicznej. Modyfikacja diety jest jednym ze sposobow radzenia sobie
z dolegliwosciami ciazowymi.

Jedna z potencjalnych przyczyn moze byc wzmozona aktywnosc watroby.
Podczas snu watroba pracuje intensywnie oczyszczajac organizm z toksyn
co czesto daje o sobie znac po przebudzeniu.
Zdrowa dieta pomoze nam uniknac tego problemu. Nalezy przede wszystkim unikac
alkoholu, lekow, nadmiaru weglowodanow, zwlaszcza przetwozonych  i wszystkiego co mogloby podraznic watrobe.
Wit B6 poprawia metabolizm watroby. Idealnie czerpana z pokarmow ( mieso, jaja, arbuz, awokado, owoce morza

Pomocniczo dzialaja rowniez wit B12,C, E , potas i magnez.

Wspomniana juz modyfikacja diety powinna przyniesc pozytywne skutki.
 Male, czeste posilki bogate w bialko, z ograniczeniem weglowodanow beda z reguly lepiej tolerowane przez organizm.
Oddychanie i relaksacja tez moga okazac sie pomozne.
Wiecej na ten temat:


Zasadnicze zmiany
Kobiety w ciazy, ich mezowie i rodziny musza okazac wyrozumialosc
jesli chodzi o te zmiany. Zachcianki ciazowe moga byc czasami bardzo silne,
konsumpcja rowniez bedzie wieksza i czasem cale zycie kobiety skoncentrowane
jest na jedzeniu. Zwlaszcza, ze uklad pokarmowy bedzie bardziej wrazliwy,
wraz z rozwojem ciazy powierzchnia zoladka znacznie sie zmniejszy
(ze wzgledu na nacisk ze strony lona).
Czesto w tym okresie nasili sie niestrawnosc, nietolerancja pewnych pokarmow
i zmianie ulegna upodobania dietetyczne.
Mozliwe, ze male, proste ale bardzo pozywne dania stana sie glowna czescia
skladowa diety. Dobrym wyborem tez beda zupy i wywary jak rowniez koktaile
i napoje bogate w substancje odzywcze.
Oto jedna z propozycji bardzo zdrowego koktailu
Baby Shake
Zmiksowac dokladnie:
1/2-1 szkl swiezego soku jablkowego
1 banana
1/2-1 szkl jogurtu
1 surowe jajko(tylko ze sprawdzonej produkcji)
1/2-1 szkl chudego mleka
1-2 lyzki melasy
1-2 lyzeczki drozdzy piekarskich
1 lyzka otrab
1-2 lyzki miodu lub syropu klonowego
1/3 lyzeczki Kelpu
Ten Koktajl nalezy dopasowac w skladzie do wlasnych upodoban smakowych. Jesli ktorys ze skladnikow n
ie odpowiada maszym gustom nalezy go usunac i zastapic innym. Sok jablkowy mozna zastapic np sokiem
pomaranczowym albo wogole wykluczony.Dodatki zapachowe takie jak wanilia,migdaly czy chocby
pestki slonecznika lub wiorki kokosowe tez beda doskonalym urozmaiceniem.
Istnieje uzasadniona teoria,ze wymieszane razem skladniki sa znacznie lepiej tolerowane
przez organizm niz w czystej postaci.

Pod koniec ciazy, gdy zaczyna sie porod, wez dodatkowa dawke (1500-200mg)
wapnia i magnezu ktore pomoga zlagodzic bol zwiazany ze skurczami miesni.
W trakcie porodu mozna rowniez przyjac kolejna doze.
Jesli planowane jest cesarskie ciecie zaleca sie rowniez przyjecie wit A,C i cynku
przed i zaraz po operacji, ktore przyspiesza gojenie sie tkanki. Powinno sie je
przyjmowac do kilku tygodni po samej operacji o ile to mozliwe.

Jesli zdecydujemy sie przyjmowac suplement witaminowy, najlepsze w tym przypadku
beda suplementy o wysokiej potencji badz tez specjalnie przygotowane dla kobiet w ciazy,
bogate szczegolnie w zelazo. W przypadku wystapienia mdlosci nalezy sprobowac
przyjmowac witaminy w ciagu dnia,najlepiej po poludniu wraz z malym posilkiem.

Zapotrzebowanie na witaminy i mineraly w czasie ciazy

Kalorie* 2300-3200
Blonnik 10-15g
Bialka* 75-90g
Witamina A* 6000-10000 IU
Beta-caroten 10000-15000 IU
Witamina D 400-600 IU
Witamina E* 50- 400 IU
Witamina K 100- 400 mkg
Tiamine (B1) 1,5-50 mg
Riboflavin (B2) 1,5-30 mg
Niacin (B3) 16-100 mg
Pantoth.acid (B5) 7-250 mg
Pyridoxine (B6) 2,6-100 mg
Cobalamin (B12) 4-200 mkg
Kwas foliowy* 800-1200 mkg
Biotin 200-500 mkg
Cholin 50- 250 mg
Inositol 5--250 mg
PABA 10-50mg
Witamina c*++ 80-1000mg
Wapn* 1200-1600 mg
Chlorydy+ 2- 4 g
Chrom 200-400mcg
Miedz 2-3 mg
Fluor + 1,5-3,5 mg
Jod*+ 175- 350 mkg
Zelazo+# 40- 80 mg
Magnez 450-1000 mg
Molibden 150- 500 mkg
Fosfor*+ 1200-1600 mg
Potas 2- 5 g
Selen 150- 300 mcg
Sod*+ 2,5- 4 g
Cynk* 20- 40 mg
Kwasy tluszczowe** 2- 3 lyzeczki

*zapotrzebowanie na te skladniki wzrasta podczas ciazy
+te skladniki sa niezbedne w czasie ciazy ale zwykle nie przyjmuje sie ich w postaci suplementu
# liczba obejmuje zelazo dostarczone przez diete plus suplement (30- 60 mg dziennie)
++ wieksza dawka wit C moze byc przyjmowana okresowo np podczas przeziebienia,grypy itp
**kwasy tluszczowe:oliwa z oliwek,siemie lniane(olej) i inne oleje odzywcze z zimnego wytloku

Na podstawie danych HealthWorld Online

Wiecej informacji na ten temat:

No comments:

Post a Comment